ฟ้าทะลายโจร สมุนไพรที่ทุกบ้านควรมี

ฟ้าทะลายโจร เป็นสมุนไพรขึ้นชื่อของไทยที่มีสรรพคุณมากมาย ยิ่งช่วงโควิดแบบนี้ยิ่งมีคนต้องการจำนวนมาก นั่นจึงเป็นเหตุผลว่าทำไม ถึงเป็นสมุนไพรที่ทุกบ้านควรมี หรือหากมีเนื้อที่ก็ควรปลูกไว้สักต้นสองต้น

     ช่วงนี้กระแสของการต่อสู้กับไวรัสโควิด – 19 ที่ใคร ๆ ก็หาวิธีรับมือเตรียมการต่าง ๆ เพื่อให้พ้นจากความเสี่ยงในการติดเชื้อไวรัสนี้ หนึ่งในวิธีการดูแลตัวเองที่สำคัญ คือ การทำให้ร่างกายแข็งแรง เพื่อต่อสู้กับเชื้อโรคต่าง ๆ ที่อยู่รอบตัว และอีกหนึ่งทางเลือกที่หลายคนเลือกจะใช้เพื่อหาทางป้องกันอื่นเพิ่มมากขึ้นคือ การหาซื้อยาสมุนไพร ฟ้าทะลายโจร มากินแก้ไข้ แก้ไอ แต่ต้องย้ำกันอีกทีว่า ฟ้าทะลายโจร ไม่ใช่ยารักษาโรค COVID-19 แต่สามารถกินเพื่อเสริมภูมิคุ้มกันป้องกันไม่ให้ป่วยง่าย และช่วยรักษาอาการป่วยไข้ธรรมดาทั่วไปเท่านั้น

     ฟ้าทะลายโจร เป็นสมุนไพรที่มีสาร Andrographolide ( แอนโดรกราโฟไลด์ ) ที่มีคุณสมบัติเพื่อใช่รักษาอาการหวัด โดยโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร ในฐานะผู้เชี่ยวชาญด้านสมุนไพร ได้กล่าวถึงความโดดเด่นใน 3 ด้าน คือ

1. กระตุ้นภูมิคุ้มกัน

2. ต้านการอักเสบ

3. ต้านไวรัส

     โดยเฉพาะไวรัสที่ทำให้เกิดการติดเชื้อทางเดินหายใจ ทั้งนี้ภูมิคุ้มกันที่แข็งแรง ก็เปรียบเสมือนทหารในร่างกายที่คอยปกป้องข้าศึก จากการติดเชื้อช่วยลดความรุนแรงจากการติดเชื้อไวรัส

     นอกจากนี้ ฟ้าทะลายโจร ยังสามารถใช้เพื่อเป็นการป้องกันหวัดได้อีกด้วยโดย ใช้ขนาดต่ำ ๆ โดยกินวันละ 1 แคปซูล 5 วันต่อสัปดาห์ ต่อเนื่อง 3 เดือน สามารถลดอัตราการเป็นหวัดได้ 33% โดยยา ฟ้าทะลายโจร 1 แคปซูล มีสารสำคัญ Andrographalide ปริมาณ 12 มิลลิกรัม (อ้างอิงงานวิจัยใช้ Andrographolide วันละ 11.2 mg พบว่าช่วยลดการเป็นหวัดลง 2 เท่า เมื่อเทียบกับกลุ่มยาหลอก ) หรือหากใช้กินเพื่อรักษาอาการหวัดก็สามารถใช้ได้ แต่ก็มีข้อจำกัดในการใช้เช่นกัน โดยไม่ควรใช้ต่อเนื่องกันนานเกินกว่า 7 วัน หากใช้ต่อเนื่องกันเกิน 3 วันแล้วอาการไม่ดีขึ้น ควรไปพบแพทย์ ห้ามใช้ยาในผู้มีประวัติแพ้ยา หรือเคยมีอาการ เช่น ผื่น ปากบวม ตาบวม หน้าบวม รวมทั้งไม่ควรใช้ ฟ้าทะลายโจร ในสตรีที่ตั้งครรภ์ และให้นมบุตร

     ในยุคนี้ถ้าจะไปหาซื้อ ฟ้าทะลายโจร แบบเม็ดแคปซูลคงยากมาก เพราะเป็นที่ต้องการของทุกคน แต่เราสามารถปลูก ฟ้าทะลายโจร ไว้เป็นสมุนไพรประจำบ้านได้ โดย ฟ้าทะลายโจร เป็นพืชล้มลุก ปลูกขึ้นง่าย สามารถขยายพันธุ์ได้ทั้งการเพาะเมล็ด และการปักชำ ปลูกได้ในดินทุกประเภท แต่เจริญเติบโตได้ดีในดินร่วนซุย ระบายน้ำได้ดี ไม่ชอบน้ำท่วมขัง และไม่อยู่ใกล้แหล่งสารพิษ ชอบแสงแดดปานกลาง หากปลูกในที่ร่มทึบเกินไปจะทำให้เจริญเติบโตช้า ถ้าแสงแดดจัดเกินไปจะทำให้ใบเล็ก และเป็นสีม่วง การปลูก ฟ้าทะลายโจร นั้น ลงทุนปลูกแค่ครั้งแรกครั้งเดียวเท่านั้น เพราะต่อไปต้นกล้าใหม่จะเกิดขึ้นเอง โดยไม่ต้องปลูกอีก

     ในแวดวงสมุนไพรเพื่อการพึ่งตนเอง รวบรวมวิธีใช้ ฟ้าทะลายโจร ไว้ว่า ถ้าจะกิน ฟ้าทะลายโจร เป็นยาชงให้นำเอาใบประมาณ 5 - 7 ใบใส่ในแก้ว ใช้ใบสดหรือแห้งก็ได้ แต่ถ้าได้ใบสดจะดีกว่า เติมน้ำเดือดลงไปจนเกือบเต็มแก้ว ปิดฝาทิ้งไว้ประมาณครึ่งชั่วโมง หรือพอยาอุ่นแล้วรินเอาน้ำกิน ขนาดที่ใช้ ครั้งละ 1 แก้ว วันละ 3 - 4 ครั้งก่อนอาหาร

     หากกินเป็นยาต้ม ใช้ ฟ้าทะลายโจร ทั้งต้นทั้งใบ 1 กำมือ ต้มกับน้ำ 3 - 4 แก้ว ให้เดือดนาน 10 - 15 นาที ถ้าต้มให้เดือดไม่นานพอ ยาจะมีกลิ่นเหม็นเขียว กินยาก ควรกินยาในขณะที่น้ำยาอุ่น กินแล้วหาของกินที่เปรี้ยว ๆ เค็ม ๆ กลบรสขมเสีย ขนาดที่ใช้ ครั้งละ 1 แก้ว วันละ 3 - 4 ครั้งก่อนอาหาร

     ทุกคนเห็นประโยชน์ของการปลูก ฟ้าทะลายโจร เป็นสมุนไพรคู่บ้านกันหรือยัง เพราะด้วยสรรพคุณที่มีมากมาย และวิธีการปลูก และดูแลที่ง่าย หากจะมีไว้ข้างบ้านซัก 2 – 3 ต้น ก็น่าจะเป็นเรื่องที่ดี และไม่ใช่เรื่องยากเกินไป แต่ยาที่มีประโยชน์ขนาดนี้ ก็ไม่ได้หมายความว่าจะเหมาะกับสุขภาพของทุกคน ยังมีข้อควรระวังอีกมากมายที่คุณควรทราบก่อนทานยา ฟ้าทะลายโจร

1. ฟ้าทะลายโจร เหมาะสำหรับอาการไม่สบาย เป็นไข้แบบ “ร้อน” หมายถึง ตัวร้อน เจ็บคอ ร้อนใน กระหายน้ำ เหงื่อออก ท้องผูก ปัสสาวะสีเข้ม แต่ไม่เหมาะสำหรับผู้ที่เป็นไข้แบบ “เย็น” หรือที่มีอาการอุ้งมืออุ้งเท้าเย็น ปัสสาวะปริมาณมาก หรือมีอาการหนาวสั่นมากกว่าปกติ เพราะ ฟ้าทะลายโจร มีฤทธิ์เย็นนั่นเอง

2. ไม่ควรทานยา ฟ้าทะลายโจร ติดต่อกันนานจนเกินไป เพราะอาจทำให้มีอาการข้างเคียง เช่น ท้องอืด อาหารไม่ย่อย แขนขาไม่มีแรง จึงไม่ควรทาน ฟ้าทะลายโจร เกิน 7 วัน หากทานไป 3 วันแล้วอาการต่าง ๆ ยังไม่ดีขึ้น ควรพบแพทย์เพื่อทำการรักษาอย่างตรงจุดอีกครั้ง

3. ฟ้าทะลายโจร ไม่เหมาะสำหรับผู้ที่มีความดันต่ำ เพราะ ฟ้าทะลายโจร มีคุณสมบัติช่วยลดความดันโลหิต ดังนั้นจึงเหมาะกับคนที่มีปัญหาเรืองของความดันโลหิตสูงมากกว่า

4. สตรีมีครรภ์ และสตรีที่กำลังให้นมบุตร ไม่ควรทาน ฟ้าทะลายโจร เพราะอาจส่งผลต่อเด็กได้

5. ในบางรายอาจมีอาการแพ้ยา หรือมีอาการข้างเคียงอื่น ๆ ได้ เช่น ผื่นขึ้น ปากบวม หน้าบวม ตัวบวม หากแพ้มาก ๆ อาจเป็นภูมิแพ้เฉียบพลัน จนช็อคเสียชีวิตได้เช่นกัน ไม่ว่าจะเป็นสมุนไพรแท้ ๆ หรือยาปฏิชีวนะ ล้วนมีข้อจำกัดในการใช้ไม่เหมือนกัน เพราะฉะนั้นก่อนทาน ฟ้าทะลายโจร ควรเช็คข้อควรระวังเหล่านี้ให้ดี ก่อนสายเกินแก้นะคะ

อ่านบทความอื่นเพิ่มเติม

ปลูก ดูแล ฟ้าทะลายโจร ไม่ใช่เรื่องยาก

ฟ้าทะลายโจร กับไข้หวัด